Abba Kovner, (midden achteraan in donkere outfit) was een door de nazi’s erg gevreesde leider van een Joodse partizanengroep. Helemaal rechts op het plaatje zijn toekomstige echtgenote Vitka Kempner. [foto: Archieven van Yad Vashem]
Het stereotiepe beeld van de Joden die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog gewillig als schaapjes naar de slachtbank lieten voeren is niets anders dan een boosaardige gedachte.
Nechama Tec, auteur van ‘Defiance, the Bielski Partisans‘ [1993], boek dat enkele jaren geleden werd verfilmd als “Defiance” en bomvolle zalen trok, drukt het als volgt uit:
Nechama Tec, auteur van ‘Defiance, the Bielski Partisans‘ [1993], boek dat enkele jaren geleden werd verfilmd als “Defiance” en bomvolle zalen trok, drukt het als volgt uit:
“Mijn onderzoek naar de vernietiging van Europese Joden door de nazi’s maakte me bewust van een ernstig verzuim en een al even ernstige vertekening. Het verzuim is het opvallende zwijgen over Joden die probeerden anderen te redden, hoewel ze zelf met de dood werden bedreigd. De vertekening is de gebruikelijke beschrijving van Europese Joden als slachtoffers die hun dood lijdzaam tegemoet gingen.”
Nagenoeg in alle Europese landen, vanuit onze Lage Landen tot aan de Oeral, groepeerden Joden zich in gewapend verzet tegen hun vervolgers en tegen de collaborateurs met de nazi’s. In gevangenissen en concentratiekampen braken regelmatig gewelddadige opstanden uit, waarvan de bekendste wellicht de Opstand in het Getto van Warschau van 1943 is geweest. Maar elders waren Joodse partizanen actief bezig met het verzet of organiseerden de onderduik van duizenden Joden en/of hun kinderen.
Het begon al in 1936 toen duizenden Joden van over de hele wereld zich actief en gewapend inzetten tijdens de Spaanse Burgeroorlog [1936-1939], het oefenterrein van de nazi’s voor wat nog komen zou. Ook Belgische Joden traden toe tot het verzet. Ze waren vooral actief in de Witte Brigade-Fidelio, of trokken naar Engeland om zich aan te melden bij de Belgische regering in ballingschap om dienst te nemen in de Brigade Piron die in het najaar van 1944 zal ontschepen en deelnemen aan de bevrijding van ons land.
Een bekende partizanengroep in het bezette Polen was de FPO (Fareynigte Partizaner Organizatsye), die zich rondom Abba Kovner had verzameld. Nadat de Duitsers in juni 1941 Vilnius innamen en bezetten, smokkelden Kovner en andere aanhangers van de FPO via het rioleringsnetwerk wapens de stad binnen en voerden sabotage daden uit tegen de Duitse strijdkrachten en militaire installaties.
Nagenoeg in alle Europese landen, vanuit onze Lage Landen tot aan de Oeral, groepeerden Joden zich in gewapend verzet tegen hun vervolgers en tegen de collaborateurs met de nazi’s. In gevangenissen en concentratiekampen braken regelmatig gewelddadige opstanden uit, waarvan de bekendste wellicht de Opstand in het Getto van Warschau van 1943 is geweest. Maar elders waren Joodse partizanen actief bezig met het verzet of organiseerden de onderduik van duizenden Joden en/of hun kinderen.
Na de liquidatie van het Getto van Vilnius in september 1943 en een mislukte opstand, ontsnapten Kovner en andere aanhangers naar het Rodniki Woud, 40 kilometers ten zuiden van Vilnius, van waaruit zij voortdurend aanslagen pleegden en hinderlagen legden tegen de Duitse troepen, die door Abba Kovner werden gecommandeerd. De aanhangers van de FPO namen ook deel aan de bevrijding van Vilnius door het Sovjetleger en de Poolse verzetsbeweging Armia Krajowain in juli 1944.
De Jewish Partisan Educational Foundation in San Francisco schat dat tussen de 20.000 en 30.000 Joden partizanengroepen hebben opgericht of erin actief waren tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Bron: Brabosh (Vlaamse Vrienden van Israel)
The Bielski partisans
The Bielski brothers, founding member of the Bielski partisan group ( The movie Defiance is about them) ; From Left Zusia (1906-1987), Asael (killed on the Soviet front in 1944) and Tuvia (1906-1987),
