dinsdag 20 augustus 2013

Op aliya naar Israel. Boekhandel Samech trekt deur achter zich dicht

Daan Daniel met om zich heen de muren van woonkamer, jarenlang vol met te verkopen boeken, maar nu leeg

De Joodse boekenwinkel Samech gaat dicht. Na veertig jaar trouwe dienst doen Daan Daniel en zijn vrouw Shulamit het licht uit. Ze gaan op aliya.

Afgelopen zondag was er nog een plankje boeken onverkocht. De rest was uitverkocht, opgedoekt, verdwenen. Samech was al die jaren gevestigd in het woonhuis van de familie Daniel waar ook de eigen kinderen opgroeiden, te midden van de boeken. Geen van hen koos het pad van ouders om de boekenverkoop voort te zetten; allen gingen hun ouders vooruit en emigreerden naar Israël of andere plaatsen met een intensiever Joods leven dan Amsterdam. Nu volgen hun ouders hen en vestigen zij zich in Israël.

Op de vraag aan Shula wat ze het meest gaat missen, antwoordt ze lachend en zonder lang te hoeven nadenken: mijn fiets! Voor Daan zijn het z’n chawroetot, zijn een-op-een Joodse leerduo’s die hij met ‘sparringpartners’ vormde. Naast boekverkoper was Daan Daniel ook vooral docent. Thuis onderwees hij tallozen in regelmatige sjioeriem, ook weer een-op-een of in kleine groepen. Daarnaast gaf hij les aan het Cheider en voor de Joodse Gemeente Amsterdam.

In zijn lessen en in zijn kijk op het Jodendom legt Daniel sterk de nadruk op de West-Europese, Nederlandse kijk op de zaak. De oude Nederlandse uitspraak van de gebeden, de traditionele Nederlandse minhag in de liturgie of thuis, met spijt zag hij ze verdwijnen. Van moeders zijde een kleinzoon van opperrabbijn Heertjes, kan hij gerust een exponent worden genoemd van de Nederlandse Agoeda, waarvan nog lang na de oorlog belangrijke sleutelfiguren mede leiding gaven aan Joods Nederland.

In ieder verkocht boek plakte Samech hun befaamde stickertje met de gestyleerde letter Samech, de eerste letter van het woord Sefer = boek, zoals we nog kennen uit voor-oorlogse boeken. "Als ik het aantal rollen met stickertjes bij elkaar optel, komen we tot bijna honderdduizend boeken die we door de jaren heen hebben verkocht." Daniel spreekt het getal zelf met ontzag uit, zelf enigszins verbaasd en diep onder de indruk van wat Samech Joods Nederland aan geestelijk voedsel heeft geleverd.

Ook gaven ze soms zelf boeken uit, waaronder een herdruk van de Kinot. Daarnaast was het de import van in Israël, de Verenigde Staten, Zwitserland en andere landen uitgegeven boeken in het Hebreeuws, Engels of Aramees. Boeken voor beginners, maar vooral ook voor gevorderden in het Joodse leren èn leven. Voor de familie Daniel een onverbrekelijk geheel. Een deel van de collectie is voortaan te koop in de winkel Jad Achad.

Bron: NIK